Łożysko koła to ważny i niezbędny element każdego auta. Stosowane jest nie tylko w motoryzacji, ale i w niezliczonej liczbie maszyn i urządzeń. Mimo, że ich rola jest oczywista, to jednak wielu kierowców nie zdaje sobie sprawy ze znaczenia tego elementu ignorując pojawiające się symptomy nieprawidłowej pracy. Łożyska to stosunkowo odporne części samochodowe, jednak mają one określoną trwałość. Na jakie zatem usterki łożysk musimy być przygotowani?
Czym jest łożysko koła i jak jest montowane?
Łożysko koła, to element pojazdu podtrzymujący (łożyskujący) inny jego komponent (łożyskowany) tak, aby umożliwić mu względny ruch obrotowy. Innymi słowy łożysko koła neutralizuje opory toczenia samochodu. Jest to zatem niezwykle ważny element, gdyż wszelkie usterki tej części mogą być bardzo niebezpieczne. Każda usterka powoduje nieprawidłową pracę może być brzemienna w skutki. Zjawiska takie jak zablokowanie koła czy utrata kontroli nad pojazdem mogą być przyczyną kolizji czy wypadku.
Starsze modele aut miały tak montowane łożyska kół, że była możliwość ich wymiany bez konieczności wymiany innych elementów. We współczesnych samochodach łożyska koła często występują jako część zespolona z piastą, czyli elementem koła napędowego, który obraca się wraz z kołem i jest niejako osadzony na osi poprzez łożysko. W starszych samochodach do osadzenia piasty koła stosowano przede wszystkim różnych średnic łożyska stożkowe dokręcone przy wykorzystaniu centralnej nakrętki.
Obecnie jednak, coraz bardziej popularnym rozwiązaniem są łożyska z pierścieniami uszczelniającymi i stałym zapasem smaru. Takie rozwiązanie pociąga za sobą znaczny wzrost kosztów związanych z wymianą łożyska. Z finansowego punktu widzenia jeszcze gorzej przedstawia się rozwiązanie, w którym łożysko koła zintegrowane jest z tarczą hamulcową i magnetycznym pierścieniem czujnika ABS. Takie rozwiązanie wykorzystuje się w niektórych modelach aut francuskich. Oznacza to więc, że jeśli chcemy wymienić łożysko koła, jesteśmy zmuszeni od razu wymienić cały komplet, nawet jeśli pozostałe części są w dobrym stanie (a cena takiego zestawu potrafi być naprawdę wysoka). Dobrze więc mieć świadomość tego, jakie rozwiązanie konstrukcyjne zostało zastosowane w konkretnym modelu auta, jeszcze przed jego zakupem.
Jakie objawy wykazuje zużyte łożysko koła?
Mimo, iż łożyska koła to dość trwałe i odporne części samochodowe, to jednak mają określoną żywotność. Na ich długość eksploatacji wpływ mają czynniki takie jak technika jazdy, jakość dróg i ogólne warunki eksploatacyjne. Inaczej będzie pracować łożysko w samochodzie eksploatowanym w terenie płaskim, a inaczej w terenie górzystym, gdzie występuje zwiększona temperatura zacisku, która przenosi się na piastę, a efektem jest wytapianie się smaru z łożyska. Każde łożysko koła wykonuje w trakcie swej pracy miliony obrotów, podczas których może dojść do sukcesywnego złuszczenia bieżni i wykruszenia materiału tworzącego opiłki metalu. W ten sposób następuje tak zwane „zmęczenie materiału” i konsekwencji zużycie łożyska.
Najczęstszymi objawami zużycia łożyska koła będą sygnały dźwiękowe. Odgłosy tarcia, metaliczne stuki, odgłosy określane jako wycie, stukot, szum z okolic piasty powinny nas zaalarmować, że należy jak najszybciej przystąpić do wymiany łożyska koła. Jeśli będziemy zwlekać z wymianą, a zużycie się pogłębi, to mogą pojawić się dodatkowe objawy, takie jak drgania kierownicy czy wibracje kół pojazdu. Jazda takim samochodem stanie się (jak mawiał klasyk) prawdziwą walką o życie.
Jak już było wcześniej wspomniane, charakterystyka łożysk wpływa na to, że są to części bardzo trwałe i rzadko ulegają awariom. Jednak nie mamy wpływu na wiele czynników i mimo, iż będziemy w należyty sposób eksploatować nasz pojazd, to może się tak niefortunnie złożyć, że do łożyska będzie przedostawać się woda wywołując korozję i w konsekwencji doprowadzi do zacierania, a nawet zablokowania się łożyska. Zawieść może też czynnik ludzki na etapie montażu. Niewłaściwa regulacja napięcia wstępnego, zły montaż czy użycie najtańszych zamienników może doprowadzić do nieoczekiwanej usterki. Równie ważne jest, aby w trakcie wymiany przestrzegać wszelkich zaleceń producenta samochodu, jak i stosować odpowiednie części. Proces musi być przeprowadzony w warunkach zapewniających solidne przeprowadzenie tej operacji, a demontaż powinien odbyć się przy pomocy specjalistycznego sprzętu, takiego jak np. profesjonalne ściągacze. Z kolei w przypadku montażu, istotnym jest, aby wszelkie korygowanie łożyska dokonywane było przy pomocy narzędzi do tego przeznaczonych. W tym celu należy korzystać wyłącznie ze specjalnej prasy.
Należy pamiętać, że naprawa uszkodzonego łożyska koła jest poważną ingerencją w układ jezdny i dlatego niezbędne jest przeprowadzenie badania geometrii kół i sprawdzenie zbieżności. Aby nie narazić się w nieodległej przyszłości na poważne kłopoty, dobrze jest aby takie badanie zostało przeprowadzone w renomowanym warsztacie czy stacji kontroli pojazdów, dysponujących możliwie precyzyjnymi urządzeniami, takimi jak np. maszyny firmy Hunter.
Tags: